Vrijwel alle huishoudens in het beheergebied (Het gebied waar het waterschap voor het waterbeheer zorgt.) van Noorderzijlvest die niet op het riool zijn aangesloten, hebben een eigen zuiveringsvoorziening.
Schoner water
Uit controles van het waterschap is gebleken dat het om ruim 3000 huishoudens gaat. Dit zijn huishoudens in de buitengebieden van Noord- en West-Groningen, Noord-Drenthe en rond het Lauwersmeer. Omdat deze huishoudens een eigen voorziening hebben komt er geen ongezuiverd huishoudelijk afvalwater (Vies water vanuit bijvoorbeeld douches en wc's dat via het riool naar een rioolwaterzuivering gaat om daar weer schoon te worden gemaakt.) meer in het oppervlaktewater (Al het natuurlijke water dat te zien is aan de oppervlakte, zoals sloten, beken, kanalen en vennen, en in verbinding staan met grondwater.). Daardoor wordt het oppervlaktewater schoner.
96% voldoet aan norm
Huishoudens zonder rioolaansluiting moeten een eigen zuiveringsvoorziening hebben en dit melden bij het waterschap, voordat ze hun afvalwater op het oppervlaktewater mogen lozen. Na subsidieprojecten voor Individuele Behandeling Afvalwater (IBA (Individuele Behandelingsinstallatie voor Afvalwater)) voorzieningen en controles van het waterschap heeft nu 96 procent van deze huishoudens een voorziening en dit gemeld bij Noorderzijlvest. De overige 4 procent zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld huishoudens met een minimaal waterverbruik zoals vakantiewoningen en huizen in aanbouw.
Subsidietrajecten
Van 2002 tot en met 2007 hebben ongeveer 1200 huishoudens meegedaan aan de subsidietrajecten voor een Individuele Behandeling Afvalwater (IBA) voorziening. De gemeente en het waterschap regelden de plaatsing van de IBA. De gemeente is eigenaar van de IBA en het waterschap verzorgt het onderhoud. Het meest bekende IBA-systeem is de septictank.
Van 2008 tot en met 2011 heeft het waterschap bij ruim 1800 bewoners gecontroleerd en met hen nadere afspraken gemaakt over de aanleg of aanpassing van IBA's.
Besluit lozing afvalwater huishoudens
In het Besluit lozing afvalwater huishoudens zijn regels gesteld voor het lozen van huishoudelijk afvalwater vanuit particuliere huishoudens op het oppervlaktewater. Hierbij kan gedacht worden aan toiletwater, afwaswater en dergelijke. Afhankelijk van de situatie (riolering gepland of niet, nieuwe of bestaande woning) gelden er specifieke voorschriften.
Taakverdeling riool en afvalwater
Het waterschap bepaalt hoe met huishoudelijk afvalwater moet worden omgegaan en houdt toezicht op lozing van water in het oppervlaktewater. De gemeente zorgt voor het aanleggen en beheren van de riolering. Bewoners (huishoudens) zorgen dat ze aangesloten zijn op het riool of een septictank of dat ze een andere voorziening hebben voor het individuele behandeling van afvalwater.
