Wij vragen het nieuwe kabinet en de politieke partijen om rekening te houden met vier thema’s; klimaatbestendig bouwen, natuurherstel en toekomstperspectief voor de landbouw, aanpakken van watervervuiling en de gevolgen van klimaatveranderingen voor dijkversterkingen. Wat dit precies betekent leggen we graag uit per thema.

Klimaatbestendig bouwen

Zorg ervoor dat nieuwe woningen en bedrijfsterreinen slim en klimaatbestendig worden gebouwd. 

Wat is er aan de hand? 

Er is sprake van een groot tekort aan woningen en er zullen extra woningen gebouwd moeten worden. Als waterschap vinden we dat dit toekomstbestendig moet gebeuren en dat we rekening houden met de gevolgen van extreem weer zodat schade en overlast aan woningen beperkt worden. 
Een eerste stap die gezet is, is dat het vorige kabinet heeft aangegeven dat water en bodem sturend zijn bij het maken van plannen. 

Wat is er nodig?  

Wij vinden als waterschappen dat we slim moeten bouwen. Dit betekent dat:

  • We nieuwbouwlocaties niet kiezen op plekken die ongeschikt zijn omdat er een slappe bodem aanwezig is of omdat het gebied gebruik wordt als opslag van water.
  • We vinden dat er klimaatbestendig gebouwd moet worden. Dit bevorderen we door strengere bouwvoorschriften op te nemen in Bouwbesluiten. 

Natuurherstel en toekomstperspectief voor de landbouw

Wat is er aan de hand? 

Er liggen grote opgaven in het ruimtelijk domein. In het landelijk gebied moeten oplossingen gevonden worden voor een toekomstbestendige landbouw, het opvangen van de gevolgen van extreem weer, het verbeteren van de waterkwaliteit en het herstellen van de natuur. Het gaat om grote vraagstukken waar de afgelopen jaren veel over is vergaderd. Het Rijk is met een goede integrale aanpak gekomen. Daar moeten we zeker mee door, maar het duurt te lang voordat we het praten omzetten in actie. Ondertussen verslechtert de natuur. En de enorme hoosbui zoals we die kennen van Limburg 2021 kan morgen weer vallen of een lange periode van droogte kan ook volgende zomer weer tot grote schade leiden. We moeten nu aan de slag. 

Wat is er nodig? 

  • Gebruik water als transitiemotor voor het landelijk gebied. Relatief eenvoudige watermaatregelen kunnen de veerkracht van de natuur vergroten en klimaatrisico’s van de landbouw verkleinen. Denk aan het flexibel omgaan met peilbeheer, beekherstel, het bevorderen van de biodiversiteit bij slootkanten en extra stuwen om water langer vast te houden. Water verbindt landbouw en natuur.
  • Door te redeneren vanuit de draagkracht van het water- en de bodemsysteem vinden we oplossingen die houdbaar zijn voor de lange termijn.
  • We willen de problemen van nu niet afwentelen op toekomstige generaties. Wij vragen een nieuw kabinet daarom deze ‘waterknop’ te benutten. Belangrijk is om hierbij ook de 811 miljoen die in het transitiefonds gelabeld is voor beekdalherstel te behouden.

Aanpakken van watervervuiling

Wat is er aan de hand? 

We zuiveren het rioolwater steeds beter, daar investeren we jaarlijks in. Ondanks dat we veel zuiveren komen er nog steeds veel te veel schadelijke stoffen in het Nederlandse oppervlaktewater terecht. Denk hierbij aan zeer zorgwekkende stoffen, zoals PFAS , en ook medicijnresten, microplastics, gewasbeschermingsmiddelen en meststoffen. Pas wanneer die stoffen minder of helemaal niet meer in het water komen, kan de waterkwaliteit in Nederland echt verbeteren.

Wat hebben we nodig? 

  • We investeren volop in het zuiveren van water, maar wanneer er schadelijke stoffen in het water terecht blijven komen, zijn die investeringen nooit voldoende. Een bronaanpak vanuit de gedachte ‘wat er niet in komt, hoeft er ook niet uit’ is daarom iets waar de waterschappen al jaren voor pleiten.
  • De waterschappen willen een milieubewust stoffenbeleid verankerd zien in wetgeving met als uiterste middel wettelijke verboden op schadelijke stoffen en nutriënten. 

De gevolgen van klimaatveranderingen voor dijkversterkingen

Help ons bij het opvangen van de gevolgen van klimaatverandering door tijdig ruimte en geld te reserveren voor dijkversterkingen.

Wat is er aan de hand?

Zelf investeren de waterschappen 1 miljard euro in dijken en 515 miljoen euro in het watersysteem om te kunnen zorgen voor voldoende water. We betalen de helft van de versterkingen van onze primaire dijken zelf, voor de andere helft springt het Rijk bij. Veilig wonen en werken is in onze laaggelegen delta niet langer een vanzelfsprekendheid als we niet op tijd investeren in de dijkversterkingen van de toekomst. Daarom zijn er snel afspraken nodig over de financiering van de dijken na 2028.

Wat hebben we nodig? 

  • Zeespiegelstijging en extreem weer vragen om een langetermijnperspectief en het reserveren van voldoende budget. Er zijn nu namelijk geen financiële afspraken over de waterveiligheid na 2028. Die afspraken zijn wel nodig. We pleiten er daarom voor om het Deltafonds op tijd te vergroten.
  • Verder zal in alle ruimtelijke plannen voor de toekomst ruimte moeten worden gereserveerd voor dijkversterkingen en voor het opvangen van water. Dijken zullen in de toekomst hoger en breder moeten worden. Dat gaat veel ruimte en geld kosten.

Deltafonds: Het Rijk financiert de maatregelen van het Deltaprogramma uit het Deltafonds. Andere partners betalen ook mee. Tot 2050 is er in het Deltafonds naar verwachting €27,4 miljard beschikbaar voor het Deltaprogramma, terwijl er €30,8 miljard nodig is.