Betere waterkwaliteit en ecologisch herstel

Voor de natuur is het beter als er een natuurlijker overgangsgebied komt tussen zoet en zout water in het Lauwersmeer en de Waddenzee. Dit zorgt voor meer variatie in milieus (zout, brak en zoet) wat de biodiversiteit van vissen, onderwaterdieren, vogels en planten vergroot. Door meer biodiversiteit verbetert ook de waterkwaliteit. 
 

Het Lauwersmeergebied was vroeger een rietland, ideaal voor rietvogels zoals baardmannetjes en rietzangers. Bomen konden niet groeien op de zoute grond. Nu het Lauwersmeer zoet is, groeien er wel bomen. Een natuurdoel is om bomen én riet te laten groeien. Begrazing door koeien en paarden kan verbossing tegengaan. In het noordelijke deel zal er door een brakker milieu ook meer ruimte voor riet komen. Elders in het gebied willen we bomen behouden voor broedende vogels, zoals zeearenden.
 

Bij het militaire oefenterrein Marnewaard wordt een getijdengebied van 70 hectare aangelegd. Er komt een doorgang in de zeedijk om water van de Waddenzee naar het getijdengebied te laten stromen. Deze doorgang wordt bij hoog water afgesloten. De overgang tussen zoet en zout water is hier geleidelijk. Dit helpt het ecosysteem van de Waddenzee. Er is nu nog geen verbinding tussen dit getijdegebied en het Lauwersmeer en daarmee ook geen effect op het Lauwersmeer. Op lange termijn is het een kans voor de natuur om wel een verbinding te maken en daarmee de vispasseerbaarheid tussen Wad, de Marnewaard en het achterland te verbeteren.

De vismigratierivier is een opening in de Afsluitdijk waardoor trekvissen 24/7 heen en weer kunnen zwemmen tussen de zoute Waddenzee en het zoete IJsselmeer. Het is een grote technische oplossing voor vismigratie. Bij het Lauwersmeer willen we oplossingen voor meer dan vismigratie. Een natuurlijkere overgang maken tussen zoet en zout water biedt meer variatie in milieus (zout, brak en zoet) en vergroot niet alleen de biodiversiteit van vissen, maar ook andere onderwaterdieren, vogels en planten. Dit zorgt ook voor een betere waterkwaliteit.

Visvriendelijk spuien is een methode waarbij waterbeheerders de spuikokers en sluizen zo beheren dat vissen zich veilig kunnen verplaatsen (migreren) tussen verschillende wateren. Dit is vooral belangrijk voor trekvissen die van zout naar zoet water (en omgekeerd) moeten zwemmen om te paaien of op te groeien. Bij visvriendelijk spuien wordt rekening gehouden met de stromingssnelheid en het moment van het spuien. Deze methode helpt om de vispopulaties te ondersteunen en draagt bij aan een betere ecologische balans in de wateren.

Waterschap Noorderzijlvest heeft bij de R.J. Cleveringsluizen het spuibeheer aangepast. In de periode maart tot en met mei gebeurt het spuien vooral na zonsopgang. Daarbij worden de deuren bij gelijk peil geopend (in plaats van bij een lagere waterstand op zee). Hierdoor staan de sluizen langer open dan alleen op basis van het waterpeil nodig zou zijn en hebben vissen langer de tijd om te migreren.