Herinrichting Peizerdiep versterkt waterveiligheid
08-09-2025
Tussen het Sterrebos en natuurgebied De Onlanden ondergaat het Peizerdiep een ingrijpende herinrichting. In opdracht van de Provincie Drenthe werkt Prolander samen met Waterschap Noorderzijlvest en terreinbeherende organisaties aan een toekomstbestendig beekdal dat bijdraagt aan natuurontwikkeling, waterkwaliteit en klimaatadaptatie. Nieuwsbrief De Onlanden interviewde Johan de Boer van Prolander en Gerard Zeemans van Waterschap Noorderzijlvest over de veranderingen.
Natuurlijke verbinding tussen beekdalen
Het Peizerdiep stroomt van het Drents Plateau richting het laagveengebied van Groningen en mondt uit in De Onlanden. Door de herinrichting wordt het Peizerdiep een ecologische schakel tussen natuurgebieden als het Fochteloërveen en De Onlanden. De beek krijgt zijn natuurlijke loop terug, met ruimte voor vismigratie, natte natuur en biodiversiteit. “We werken aan een robuust systeem waarbij landschap en water meer ruimte krijgen,” aldus projectleider Johan de Boer van Prolander.
Water vasthouden, bergen en vertraagd afvoeren
Een belangrijk doel van het project is het verbeteren van de waterhuishouding. Gerard Zeemans, senior projectleider bij Waterschap Noorderzijlvest: “Door het beekdal klimaatadaptief in te richten, kan het gebied beter omgaan met extreme neerslag in de winter en met droogte in de zomer. Omdat het Peizerdiep grenst aan De Onlanden krijgt het meer meandering, zodat het water langer in het gebied wordt vastgehouden en vertraagd wordt afgevoerd. Dit voorkomt overstromingen en helpt bij het behoud van de veenbodem in het gebied. Het water komt uiteindelijk geleidelijk in De Onlanden. Daar bergen we het tijdelijk, waarna het water naar zee wordt afgevoerd.”
Van bemalen naar natuurlijk peilbeheer
“Momenteel wordt het gebied bemalen door gemaal Weehorst”, vertelt Gerard, “maar dat verandert. Straks laten we het waterpeil op natuurlijke wijze stijgen. We geven het water de ruimte om zijn weg te vinden, zoals het vroeger ook deed. Als er sprake is van extreem hoog water, zetten we tijdelijk ook De Oude Diep in om water af te voeren. We doen daarom een aantal aanpassingen aan het profiel en de oevers, zodat het water er beter door kan stromen. Hierbij houden we rekening met de belangen van de bewoners eromheen. We willen natuurlijk dat zij droge voeten houden.”
Natuur als bondgenoot
De herinrichting draagt niet alleen bij aan waterveiligheid, maar ook aan de versterking van de natuur en waterkwaliteit. Door verhoging van de grondwaterstand en de toestroom van kwelwater ontstaat een rijk leefgebied voor planten en dieren. “Kwelwater is essentieel voor hooilanden en moerasvegetatie,” legt De Boer uit. “In het voorjaar bloeien hier onder andere dotterbloemen, orchideeën en koekoeksbloemen.”
Samenwerking en toekomstvisie
Het project is een samenwerking tussen overheden, waterschappen en terreinbeherende organisaties. De eerste fase – dit najaar wordt het definitief ontwerp gepresenteerd voor de inrichting van de gebieden Weehorst en Stenhorsten - wordt naar verwachting afgerond in 2027. “We doen dit voor iedereen: agrariërs, bewoners én de natuur. Het is een integraal project dat bijdraagt aan een leefbare toekomst,” aldus De Boer.