Drie agrarische collectieven in Noord-Nederland: vereniging de Noardlike Fryske Wâlden, Collectief Groningen West en Collectief Midden-Groningen en de betrokken overheden hebben de Leidraad Gebiedsofferte opgesteld. Waterschap Noorderzijlvest is een van de betrokken overheden.

Leidraad Gebiedsofferte

De leidraad omvat een stappenplan om tot een gebiedsofferte te komen. In zo’n gebiedsofferte beschrijft het collectief welke maatschappelijke diensten op het gebied van agro, natuur, milieu, water en klimaat zij kan leveren, hoeveel budget hiervoor nodig is en hoe overheden en agrariërs gezamenlijk de uitvoering hiervan vorm kunnen geven. 

Bijdrage aan het oplossen van maatschappelijke opgaven

Volgens de collectieven kan de landbouw een belangrijke bijdrage leveren aan het oplossen van maatschappelijke opgaven. Niet door regels, ge- en verboden en subsidies, maar door op te treden als leveranciers van waardevolle diensten aan de maatschappij. Een gebiedsofferte is een relatief nieuw initiatief en wordt vaak gezien als ingewikkeld. Toch is het een belangrijk instrument. Nu steeds vaker landbouwpartijen worden gevraagd bij te dragen aan maatschappelijke opgaven in hun eigen gebied, biedt een leidraad om tot een gebiedsofferte te komen boeren uitkomst.

Uitgebreide verkenning

In het afgelopen half jaar voerden de drie Friese en Groningse collectieven samen met de provincies Fryslân en Groningen, Waterschap Noorderzijlvest, het Ministerie van LNV, de AgroAgenda Noord Nederland en bureau Wing een uitgebreide verkenning uit. Ze inventariseerden wat er op de gebieden af komt aan doelen en opgaven, zoals het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Daarnaast brachten ze in kaart wat de agrarische sector in het gebied kan en wil leveren, en tot slot zetten ze uiteen hoe de maatschappelijke vraag en het lokale aanbod bij elkaar gebracht kunnen worden. Dat leidde tot de Leidraad Gebiedsofferte.

Aanplanten van bomen in houtwallen

De leidraad biedt een stappenplan om te komen tot een aanbod vanuit het gebied. Afrekenbaar, bindend en interessant voor alle partijen. “Wij zien grote kansen om in het werkgebied van de Noardlike Fryske Wâlden maatschappelijke diensten te leveren. Zo willen wij aan de slag met het aanplanten van bomen in bestaande houtwallen om meer CO2 vast te leggen en de biodiversiteit te vergroten. Ook kunnen we het kunstmestgebruik en de aanvoer van krachtvoer terugbrengen en meer water vasthouden op het boerenland om verdroging en verzilting tegen te gaan. Die diensten kunnen we met behulp van de leidraad op waarde zetten en uitvoeren”, aldus Albert van der Ploeg, voorzitter van de Noardlike Fryske Wâlden.

Provinciale programma’s landelijk gebied

Met deze leidraad is de zoektocht nog niet afgerond. Betrokken partijen gaan nu aan de slag om daadwerkelijk tot gebiedsoffertes te komen. Er wordt ook gekeken hoe de gebiedsoffertes samen op kunnen lopen met de Provinciale Programma’s voor het Landelijk Gebied. De ambitie is om een eerste offerte begin 2024  aan te bieden aan de provincies.

Leidraad Gebiedsofferte