Maatregelen en werkzaamheden

• Meer ruimte voor water 
  Het waterpeil bij piekbelasting gaat omhoog van +0,15 meter naar +0,18 meter NAP. Dat komt doordat het plangebied iets kleiner is geworden. Het water kan daardoor 3 centimeter hoger komen te staan.
• Verlegging naar de Hooiweg 
  De begrenzing van het gebied wordt verlegd naar de Hooiweg. Hierdoor is geen nieuwe kade nodig langs het Leekstermeer. Dat is beter voor de rust in het natuurgebied.
• Nieuwe en aangepaste stuwen 
  Er komen twee nieuwe stuwen bij de Hooiweg. Ook wordt de bestaande Doolhofstuw aangepast. De vaste drempels bij het Leekstermeer blijven zoals ze zijn.

• Verhoging van kades 
  De bestaande kades in het gebied worden verhoogd. Zo blijft het gebied veilig bij hoge waterstanden. 

We richten de natuur in het gebied op een aantal plekken anders in. Daarmee kunnen de planten en dieren in het gebied beter omgaan met de extra hoeveelheid water. Dit maakt de natuur sterker en robuuster, ook onder extremere weersomstandigheden.

We nemen verschillende maatregelen om de natuur te beschermen en versterken:

• Het gebied tussen de Hooiweg en het Leekstermeer wordt niet bij de waterberging betrokken, omdat daar belangrijke natuur is.
• We maken oevers van sloten minder steil, zodat moerasnatuur kan groeien. Dit is goed voor vogels zoals de roerdomp.
• We vergroten het natte gebied, zodat planten en dieren die van water houden daar kunnen leven.
• We maken ‘vluchtheuvels’ voor dieren, zodat ze bij hoog water een veilige plek hebben.
• Het water blijft maar een paar dagen in het gebied. Daarna stroomt het weer weg. Zo blijft de natuur zoveel mogelijk behouden.

Bij het maken van extra waterberging in De Onlanden zijn aanvullende maatregelen nodig om het gebied veilig en bereikbaar te houden. Bijvoorbeeld:

• Pompen bij gemaal Zanddijk en Sandebuur worden sterker gemaakt en krijgen meer capaciteit
• Wegen zoals de Woudrustlaan en Roderwolderdijk worden verhoogd.
• Toegangswegen van TenneT en Gasunie worden aangepast.
• Woningen aan de Roderwolderweg en Moleneind worden beschermd tegen water.
• Een betonpad op de Weeringsedijk wordt verhoogd en werkt als dijk.
• Lage delen van de Drentsedijk worden opgehoogd om schade te voorkomen.

Deze maatregelen zorgen ervoor dat mensen veilig blijven en het water goed afgevoerd kan worden.

Het gemaal wordt groter gemaakt. Zo kan het beter water afvoeren bij veel regen. Bij extreme neerslag kan het water nu niet altijd snel genoeg weg. 
Als het water tijdelijk stijgt na hevige neerslag, kan het aangepaste gemaal er straks voor zorgen dat het waterpeil sneller weer normaal wordt.

De nieuwe pomp kan 1,5 liter water per seconde per hectare afvoeren. Dat is volgens de nieuwste normen voor het klimaat. De werkzaamheden staan gepland voor 2026 of 2027. Tot die tijd wordt bij nood een extra pomp gebruikt.

Najaar 2025 is de bouw gestart van twee nieuwe stuwen aan de Hooiweg/Matsloot. Ook  passen we de Doolhofstuw aan. De stuwen zijn naar verwachting in het voorjaar van 2026 gereed.

In het eerste kwartaal van 2026 starten de overige werkzaamheden, zoals het ophogen van kades en het uitvoeren van natuurmaatregelen en aanvullende maatregelen. De volledige uitbreiding van de waterberging is in 2027 afgerond.

Actuele informatie is te  vinden op Werkzaamheden.

 

Tijdens de werkzaamheden geldt er een ecologisch werkprotocol. Zo is er afstemming tussen ecologen van het waterschap en de aannemer. Er wordt een aantal maatregelen getroffen om de natuur te ontzien: 

• Grondwerkzaamheden worden verricht buiten het broedseizoen. Dat geldt ook voor werkzaamheden met een hoge geluidsproductie zoals het installeren van de damwanden. 
• De damwanden van de stuwen worden zo geplaatst dat dieren niet in de bouwkuip kunnen komen.  
• De bouwkuip wordt droog gepompt onder ecologische begeleiding; vissen en andere waterdieren worden afgevangen.  
• Er komt een raster langs de Hooiweg. Dit voorkomt dat otters en andere dieren de Hooiweg tijdens de werkzaamheden kruisen.  
• De aan- en afvoer van grond en materialen vindt plaats over bestaande wegen en paden, en verder over rijplaten.  
• Er zijn maatregelen ter voorkoming van vervuiling.