Meetnet brengt zoutgehalte Lauwersmeer in kaart

Waar blijft het zout?

Johan legt uit waarom meten zo belangrijk is:

We willen weten waar het zoute water zich bevindt, hoe het stroomt en mengt met het zoete water, en  hoe we het ook weer snel kunnen afvoeren. Daarvoor hebben we betrouwbare data nodig.

Het meetnet bestaat straks uit zo’n vijftig meetpunten, verspreid over het gebied. Sommige bestaande meetlocaties worden hergebruikt, maar er komen ook veel nieuwe bij. Denk aan peilbuizen voor grondwatermetingen, meetboeien in het meer en vaste opstellingen aan de waterkant. De meetpunten komen onder andere op landbouwgrond, en in het Lauwersmeer zelf. Ook in gebied van Staatsbosbeheer en op het defensieterrein De Marnewaard willen we nieuwe meetpunten plaatsen.  

Slim meten, samen met Rijkswaterstaat

Voor het plaatsen van meetboeien in het meer werkt het waterschap samen met Rijkswaterstaat. “Zij hebben hier al ervaring mee,” zegt Johan. “Bijvoorbeeld met het meten in vaargeulen, waar het zoute water – dat zwaarder is dan zoet – zich over de bodem verplaatst. Op sommige locaties maken we gebruik van een slimme constructie waarbij een sensor via een geleiderail naar de bodem zakt. Zo hinderen we de scheepvaart niet.”

Ook bij de Cleveringsluizen wordt gezocht naar geschikte meetlocaties. “We willen daar meten hoeveel zout water binnenkomt of juist wordt afgevoerd,” legt Meike uit. “Dit najaar organiseren we samen met Rijkswaterstaat een varende meetcampagne om stroomsnelheden en chloridegehaltes in kaart te brengen.”

Wat meten we eigenlijk?

Hoewel het project bekendstaat als een ‘zoutwatermeetnet’, meten de sensoren in werkelijkheid het elektrisch geleidend vermogen (EVG) van het water. Over het algemeen geldt: hoe hoger het EVG, hoe meer ionen, en dus hoe zouter het water.

Van data naar inzicht

Het verzamelen van data gebeurt over langere tijd en onder verschillende omstandigheden. “Wind, droogte en beheerkeuzes beïnvloeden de verspreiding van zout water,” zegt Meike. “Daarom meten we in alle seizoenen en op verschillende dieptes.”

De gegevens die we verzamelen, helpen ons beter te begrijpen hoe zout water zich verspreidt in het gebied, evenals de mate waarin dit stuurbaar is.  “Met die informatie kunnen we ook de modellen verbeteren die voorspellen wat er gebeurt als we zout water toelaten,” vertelt Johan. “Zo kunnen we verschillende scenario’s analyseren en onderzoeken welke oplossingen goed werken zonder dat ze andere functies van het Lauwersmeer verstoren. Op basis daarvan kiezen we de beste manieren (varianten) om een natuurlijke overgang van zoet naar zout water te realiseren.”