Ons werk zo duurzaam mogelijk doen: dat is wat we willen en daarin hebben we al veel stappen gezet. We hebben ook onze ambities. Daarom hebben we de eigen stappen naar duurzaam werken op een rij gezet. Water is immers onze meest circulaire grondstof.Duurzaamheid en energie Duurzaamheid en energie Duurzaam werken

Energieneutraal, klimaatneutraal en circulair

In 2025 willen we energieneutraal zijn: net zoveel energie duurzaam opwekken als we gebruiken. Dat doel gaan we halen! We gaan de helft van onze energie zelf opwekken en de andere helft leveren we omdat we derden toestaan om op onze grond energie op te wekken.

Klimaatneutraal

De volgende stap is klimaatneutraal worden. We houden de landelijke doelen voor ogen: 49% minder CO2 uitstoot in 2030 (ten opzichte van 1990) en 95% minder in 2050. Alle waterschappen samen hebben inmiddels afgesproken dat deze landelijke doelen worden aangescherpt: de waterschappen willen als sector al in 2035 klimaatneutraal zijn. Noorderzijlvest onderzoekt de mogelijkheden hiervoor, later in 2023 verschijnt hiervoor de Routekaart Klimaatneutraal Noorderzijlvest.

Circulair

De laatste stap is volledig circulair werken. Afval wordt dan gezien als grondstof die je nog een keer kunt gebruiken. Helemaal circulair werken is nog iets voor de toekomst. Hier zijn in Nederland wél afspraken over gemaakt. In 2050 moet Nederland volledig circulair zijn. Waterschap Noorderzijlvest zet inmiddels stappen op weg naar een circulaire toekomst. Door grondstoffen terug te winnen en door grondstoffen opnieuw te gebruiken. Maar steeds vaker ook door te onderzoeken of (delen van) machines en bouwwerken hergebruikt kunnen worden.

Op de foto zie je een duurzaam circulair vernieuwde brug: Juistertil, Loppersum. Oude brughoofden blijven, nieuwe brug erop gehesen.
Duurzaam circulaire vernieuwde brug: Juistertil in Loppersum

Onze ambitie

We willen dat ons werk duurzaam is. Dat het goed is voor de natuur en lang mee gaat. Het doel is om in 2035 klimaatneutraal te zijn. Dit betekent dat we ernaar streven dan alleen nog duurzame energie te gebruiken. Er is dan geen CO2 meer. Hier zijn nationale afspraken voor gemaakt en dit doel bereiken we in stappen. In 2030 zorgt Noorderzijlvest voor 49% minder CO2 dan in 1990. En in 2030 gebruikt Noorderzijlvest nog maar 50% minerale, fossiele en metalen grondstoffen.

CO2 Prestatieladder

Ons waterschap werkt met de CO2 Prestatieladder van de Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). Wij nemen maatregelen die voor minder CO2 in de lucht zorgen.

Duurzaam inkoopbeleid

Bedrijven die de reductie van CO2 serieus nemen, geven we een voordeel bij aanbestedingen.

Routekaarten met maatregelen

Onze circulaire ambities zijn te vinden in de Routekaart Circulair op de pagina: 

We werken ook aan de Routekaart Klimaatneutraal. Deze is gereed in 2023.

Onze doelen

Minder uitstoot van broeikasgassen

Broeikasgassen zijn slecht voor het milieu en onze gezondheid. We zorgen dat er minder van deze gassen in de lucht komen door:

  • De vraag naar energie te beperken en waar dat kan te voorkomen dat we broeikasgassen uitstoten zoals kooldioxide (CO2), methaan en lachgas.
  • Duurzame energie te gebruiken; voor de broeikasgassen die we wel blijven uitstoten, wekken we duurzame energie op of kopen we groene stroom in.
  • Materialen, hulpstoffen, grondstoffen en de inzet van materieel te kiezen die bijdragen aan een zo laag mogelijke uitstoot. We gebruiken bijvoorbeeld in voertuigen en gemalen ‘blauwe’ diesel. Dit is een duurzame brandstof met 89% CO2-besparing.

Dat betekent:

  • Minder uitstoot bij het schoonmaken van gebruikt water en het verwerken van slib. Bij onze slibverwerking ontstaat methaan. We proberen dit gas weg te halen. Bij de zuivering van ons afvalwater komt lachgas vrij. We onderzoeken samen met andere waterschappen hoe we het ontstaan van dit lachgas kunnen voorkomen. 
  • Meer ruimte bieden voor andere bedrijven en organisaties om duurzame energie op te wekken. Zo staan op de dijk tussen Eemshaven en Delfzijl 3 windmolens van elk 3 megawatt (MW). Ze zijn van een partij die de grond van ons huurt. Zij wekken 50% energie op. Ons waterschap wekt de andere 50% energie zelf op via zonnepanelen en door de vergisting van zuiveringsslib waardoor biogas ontstaat. Biogas is een vorm van groene energie.
  • Beter te weten hoeveel energie we gebruiken en hoe we dat gebruik verminderen;
  • meer onderzoek en maatregelen om veenoxidatie te voorkomen. Veenoxidatie is een proces waarbij veen contact heeft met de lucht. Dan ontstaat oxidatie die ervoor zorgt dat de bodem verzakt. Het grondwater komt dan hoger te staan waardoor de grond natter wordt. Dit is slecht voor de landbouw. 
  • Dat we voor vervoer zorgen dat beter is voor het milieu. We vervangen onze bedrijfsauto’s door elektrische auto’s. De dieselauto’s, tractoren en kranen van ons waterschap rijden allemaal op HVO diesel. Dit is beter voor de natuur en onze gezondheid. Ook in onze aanbestedingen vragen we HVO als brandstof of elektrische wagens en machines. HVO bespaart 89% op de CO2 uitstoot. We moedigen duurzaam vervoer aan. Medewerkers kunnen op de fiets naar het werk. Of met openbaar vervoer. Die fiets of het ov abonnement wordt betaald door het waterschap. Voor dienstreizen zijn elektrische fietsen en elektrische auto’s van het werk beschikbaar. 

We werken meer circulair

We zijn er nog lang niet. Toch zijn we op weg. Het waterschap levert grondstoffen die in een volledige kringloop ingezet kunnen worden, zoals bijvoorbeeld: 

  • het gebruikte water door huishoudens en bedrijven dat we gezuiverd terugbrengen naar het oppervlaktewater en/of inzetten voor industrieel gebruik (bv koelen); 
  • de warmte in dat water inzetten voor het gebruik van onder andere aquathermie;
  • het bergen, langer vasthouden en opnieuw gebruiken van ons oppervlaktewater;
  • vrijkomende bagger opnieuw gebruiken in de regio;
  • de inzet van biomassa met telkens betere technieken om slib te verwerken.

Dat betekent:

  • meer circulair inkopen in onze bedrijfsvoering;
  • meer circulair bouwen;
  • minder afval produceren en grenzen aan verspreiding van probleemstoffen;
  • minder hulpstoffen en chemicaliën;
  • meer grondstoffen terugwinnen (of laten terugwinnen)
  • meer sturing en controle op circulariteit (met bijvoorbeeld een materialenpaspoort)
  • meer samenwerking in ketens, intern en extern.

Speerpunten in onze werkwijze

We gebruiken vier speerpunten in ons dagelijks werk om onze duurzame ambitie dichterbij te brengen:

Duurzame Grond, Weg- en Waterbouw

We passen de omgevingswijzer, het ambitieweb, de CO2 prestatieladder en/of DuboCalc toe om duurzamere projecten te realiseren. In al onze voorstellen nemen we de ingeschatte uitstoot van broeikasgassen op. Dat doen we voor de héle levensduur, dus niet alleen voor de bouw. 

Circulaire ontwerpprincipes bij nieuwbouw, vervangings- en onderhoudsprojecten

We gebruiken vrijkomende materialen en grondstoffen opnieuw in plaats van de aanschaf van nieuwe materialen/grondstoffen. We kijken eerst naar onze eigen mogelijkheden en daarna naar de mogelijkheden die de markt biedt. 
We streven naar reparatie als de kosten maximaal 2/3 van de vervangingskosten zijn. 
Als we iets moeten vervangen, kijken we ook eerst naar gebruikte alternatieven voordat we voor ‘nieuw’ kiezen.
We zijn kritisch op recycling van kunststoffen en andere milieuvreemde stoffen. We willen zo min mogelijk bijdragen aan het verspreiden van probleemstoffen.

Minder regenwater op de zuiveringen

We zuiveren nu nog vaak tot 5 keer ander water dan het gebruikte water van huishoudens en bedrijven op onze zuiveringen. We streven naar een verhouding van 1 : 1. Om minder regenwater via het riool op onze zuiveringen te krijgen, is afkoppeling nodig. Dat vergt grote investeringen van onze partners in de waterketen. Op lange termijn besparen we op nieuwbouw en exploitatie van de zuiveringen. Kosten en opbrengsten liggen bij verschillende partijen. Daar zijn afspraken over nodig met het oog op uiteindelijk lagere maatschappelijke kosten.

Bewustwording en kennis

We vertellen onze medewerkers en onze partners wat we doen en hoe dat bijdraagt aan onze duurzame ambitie. Met jaarlijkse updates en cijfers over de voortgang op de speerpunten wordt de bewustwording groter.

Afwegingskader

Niet alles kan tegelijk. We moeten verstandig omgaan met tijd, capaciteit en geld. We werken daarom met een afwegingskader om kansen en ontwikkelingen om duurzamer te werken de juiste plek in ons dagelijks werk te geven:

  1. We verduurzamen op natuurlijke momenten: bij investeringen voor vervanging of nieuwbouw of bij aanbestedingen van goederen en diensten.
  2. Als we niet zelf kansen op verduurzaming verzilveren, doen we dat samen met anderen of laten we het over aan publieke of private partners. De keus wat we zelf, samen of laten doen hangt af van de bijdrage aan onze doelen tegenover kosten, opbrengsten en risico’s.
  3. De volgorde van de ‘trias energetica’ (1. minder gebruiken, 2. duurzame energie gebruiken, 3. zo zuinig mogelijk zijn met fossiele brandstoffen die we nog nodig hebben) is leidend voor de vermindering van uitstoot van broeikasgassen. 
  4. De kost mag voor de baat uit gaan: beperkte extra investeringen of eventuele meerkosten zijn mogelijk als er grote winst in duurzaamheid mee wordt bereikt. 
  5. Bij onze opwek kiezen we bewust voor een mix van biogas, zon en wind. Dat vergroot het hele jaar de kans op het kunnen gebruiken van eigen energiebronnen.
  6. We investeren in projecten voor opwek en/of opslag van duurzame energie en/of projecten voor het (terug)winnen van grondstoffen als ze binnen de technische levensduur worden terugverdiend. 
  7. We willen leren van onze ervaringen met verduurzamen in de praktijk. Als we nog grote risico’s zien, beginnen we met pilots. We delen onze kennis met andere overheden en de markt. 

Jaarplan 2023

Het jaarplan 2023 laat zien dat we koers willen houden op de uitgangspunten van het waterbeheerprogramma.

Beleidskader duurzaamheid

Alle informatie op deze pagina komt uit een breder beleidskader. Daarin lees je ook meer over achtergrond en aanleiding.

Waterbeheerprogramma

We staan voor grote uitdagingen nu het klimaat snel verandert. Daarom werken we aan een watersysteem dat beter past bij onze regio. Dit systeem vangt een teveel aan water op en zorgt dat het gebied droog blijft. En als er hitte is, kunnen we eerder opgeslagen water gebruiken voor de landbouw. We moeten het gebied daar wel op inrichten. Samen met gemeenten en andere organisaties. 

Regionale Energie Strategie (RES)

Waterschap Noorderzijlvest doet mee aan Regionale Energie Strategie (RES). Hierin wordt gekeken hoe het Nationale Klimaatakkoord vertaald kan worden naar onze regio. Welke ambities hebben we en waar is ruimte voor andere energie, zoals zonne- en windenergie?

Heb je gevonden wat je zocht?